Nederland behoort binnen Europa tot de landen met de hoogste luchtverontreiniging c.q. de slechtste luchtkwaliteit. Eveneens bungelt Nederland onderaan als het gaat om waterkwaliteit die ook tot de slechtste van Europa behoort.
Met betrekking tot de haalbaarheid van de KRW-normen in 2027 heeft de Rli ernstige twijfels geuit in een recent uitgebracht rapport. Echter, hierbij wordt stelselmatig vergeten dat er in de KRW ook een verslechteringsverbod zit vanaf 2009 én een inspanningsverplichting tot verbetering vanaf 2015. Waterschappen en NGO’s lijken hier evenmin van op de hoogte.
Nederlandse natuurgebieden (Natura 2000-gebieden maar ook niet-Natura 2000-gebieden) hebben ernstig te lijden onder verzuring, vermesting, te lage grondwaterstanden en pesticiden. Deze stoffen komen ook in grondwater en oppervlaktewater terecht. Naast de Rli hebben ook waterleidingbedrijven recent de alarmbel geluid omdat het steeds lastiger wordt om voldoende schoon drinkwater te leveren. Deels is dit het gevolg van verontreiniging van water in waterwingebieden door de agrarische sector. Zie hier voor een verdere toelichting.
Op verzoek van MOB en KNNV Groningen heeft de voorzieningenrechter van de Rechtbank Noord-Nederland de vergunning voor het storten van baggerslib in de stortputten van het Lauwersmeer geschorst. Dat betekent dat de Provincie Groningen het slib uit het Reitdiep niet mag storten totdat de Minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft beslist op het bezwaar van MOB en KNNV
De Provincie Groningen wil het slib dat vrijkomt bij het baggeren van het Reitdiep in twee diepe putten in het Lauwersmeer storten. Rijkswaterstaat heeft hiervoor op 19 september 2025 een vergunning verleend. Volgens de provincie zou dit geen kwaad kunnen voor de natuur of de waterkwaliteit. Maar dat is allerminst zeker en dus erg voorbarig. Ook hieruit blijkt weer dat de zorg voor onze meest kostbare natuur waaronder Natura 2000-gebieden niet in goede handen is bij de provincie Groningen noch bij Rijkswaterstaat.
MOB verzoekt de minister dringend om het voorliggende concept 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn niet vast te stellen in de huidige vorm. Alleen een fundamentele herziening, met duidelijke en niet-vrijblijvende reductiemaatregelen, een gebiedsgerichte aanpak en versterking van het publieke toezicht, kan recht doen aan de verplichtingen uit de Nitraatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water. Dit is niet alleen een juridische plicht, maar ook een morele noodzaak om de gezondheid van mens en natuur te beschermen en de leefomgeving voor toekomstige generaties veilig te stellen. Als het plan overhoopt ongewijzigd gaat worden vastgesteld komt Nederland op het waterslot naast het nu al aanwezige stikstofslot
Europese Commissie maakt opnieuw gehakt van de Vlaamse mestplannen. En Wiersma (BBB) denkt in Brussel nog een nieuwe derogatie voor mestdumping te krijgen van de Europese Commissie? Is dit naïviteit of Boerenbedrog? Waterverontreiniging door nitraten en fosfaten is een ernstig probleem. Nitraten in drinkwater zijn risicovol voor de menselijke gezondheid. En het is duur om ze er bij de drinkwaterproductie uit te filteren. Maar ook voor de biodiversiteit zijn nitraten en bij fosfaten schadelijk. Als ze terechtkomen in rivieren, meren en de zee, voeden ze algen en zorgen zo voor een zuurstoftekort dat het waterleven kan doden.
Van 20 december 2024 dateert de “Tussenevaluatie van de Kaderrichtlijn Water (KRW)”. Hieruit: Ongeveer de helft van de nutriëntenbelasting is afkomstig vanuit de landbouw. De belangrijkste bron is af- en uitspoeling van meststoffen van het land. Daarnaast bereikt agrarische stikstof via depositie uit de lucht ook het water. Dit is niet alleen een knelpunt voor de KRW-doelen: ook de doelen uit de Nitraatrichtlijn die zich richten op het beperken van de agrarische belasting van het grondwater en het voorkomen van eutrofiëring van het oppervlaktewater worden nog niet overal behaald. Het stoppen van de mestderogatie is een goede eerste stap, maar onvoldoende. De nutriënten uitstoot vanuit de landbouw naar lucht en water moet nog fors omlaag de doelen te halen.
Burgers krijgen PFAS binnen via de lucht, via voedsel en drinkwater. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de Land- en Tuinbouw levert hier een grote, zo niet de grootste, bijdrage aan. Het gaat hier om het jaarlijkse gebruik van tenminste 221.000 kg PFAS bevattende pesticiden. De hoeveelheid PFAS, die gemeten wordt in het drinkwater dat uit oppervlaktewater wordt gemaakt, overschrijdt de gezondheidskundige veiligheidsnorm. Dit brengt de gezondheid van kwetsbare groepen zoals baby’s, jonge kinderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem ernstig in gevaar.
Ons grond- en oppervlaktewater bevat teveel meststoffen, bestrijdingsmiddelen, PFAS, medicijnresten, microplastics en andere schadelijke stoffen.
Het Nederlandse water behoort tot het slechtste in Europa. Met de deadline van de Kaderrichtlijn Water van 2027 in zicht groeit de bezorgdheid ook onder het bedrijfsleven. Deze Europese milieuwetgeving, die nota bene dateert van het jaar 2000, heeft betrekking op meer dan zevenhonderd waterlichamen in Nederland. Vrijwel geen enkel Nederlands waterlichaam voldoet aan de Europese normen. Gaan we dit tijdig oplossen? MOB verwacht het niet.